بررسی وضعیت بهداشت حرفه ای در واحدهای کوچک صنفی شهر سبزوار

سابقه و هدف: درکشور ما حدود 95% از کل کارگاهها را واحدهای کوچک زیر 10 نفر کارگر تشکیل می دهند که بیش از80% شاغلین را شامل می شوند. در این مجموعه حدود 750 هزار واحد صنفی تولیدی و خدمات فنی تحت پوشش 3500 اتحادیه صنفی در سطح کشور فعالیت دارند. هدف مطالعه حاضر بررسی وضعیت بهداشت حرفه ای این صنوف در شهر سبزوار می باشد.روش بررسی: جهت انجام این مطالعه توصیفی- مقطعی، تعداد 100 واحد صنفی به روش نمونه برداری طبقه ای از بین 20 اتحادیه صنوف تولیدی و خدمات فنی شهر سبزوار در سال 82-1381 انتخاب و با استفاده از ابزار پرسشنامه و مشاهده مستقیم مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: به طور متوسط %34.5 کارگاهها دارای تسهیلات بهداشتی نامناسب بوده و از نظر تماس کارگران با عوامل زیان آور، %27.4 در معرض سروصدای زیاد، %25.9 دارای تماس پوستی با ترکیبات شیمیایی مضر و %82.7 دارای وضعیت نامناسب ارگونومیک در هنگام کار بودند. از لحاظ ایمنی، 35% کارگران در معرض خطر قسمتهای بدون حفاظ دستگاهها قرارداشته و %73.3 از وسایل حفاظت فردی لازم استفاده نمی کردند. همچنین حدود 37% کارگران در خصوص ضرورت حفاظ گذاری دستگاهها فاقد آگاهی لازم بودند، 54% آنها تصور می کردند با گذشت زمان، بدن به عوامل مضر محیط کار عادت می کند و 31% شاغلین بر این باور بودند که بروز حادثه به شانس بستگی دارد. پایین بودن سطح آگاهیهای بهداشتی و ایمنی کارگران با تحصیلات پایین و سن بالا رابطه معنی دار داشت.نتیجه گیری: کارگاههای صنفی در مقایسه با صنایع متوسط و بزرگ از نظر تسهیلات بهداشتی، مخاطرات ایمنی و عوامل زیان آور محیط کار، شرایط نامناسب تری داشته که با توجه به پایین بودن سطح آگاهیهای بهداشتی و ایمنی شاغلین آنها، راهکارهایی نظیر بازنگری و اجرایی نمودن طرح رابطین بهداشتی صنوف، بکارگیری نیروی بهداشت حرفه ای تحت عنوان بهداشت یار صنفی و اجرای برنامه های آموزشی متناسب برای شاغلین صنفی جهت بهبود وضعیت بهداشت حرفه ای این واحدها پیشنهاد می گردد.